“Wat verwachten jullie eigenlijk te zien in dat land?” vroegen de vrienden en bekenden toen we ze vertelden dat we voor een reis naar Ethiopië hadden geboekt.
“Wat daar te zien is?” antwoordde ik dan meestal om tijd te winnen. “Nou ja, van alles hè. Dat land is al heel oud en het heeft een heel interessante historie. Bovendien staat het nog aan het begin van z’n toeristische ontwikkeling waardoor je er niet meteen bij iedere bezienswaardigheid over de hordes bezoekers struikelt.”
“Ja ja ja,” kregen we dan meestal als antwoord. “Nou, we zijn benieuwd.”
Uiteraard hadden we ons besluit niet zomaar in een opwelling genomen. We hadden eerst het nodige vooronderzoek gedaan want net zoals de meeste Nederlanders wisten we niet veel meer over dat land te vertellen dan die paar overbekende feiten die iedereen waarschijnlijk wel kent. Dat die kleine keizer met z’n grote helm er jaren de scepter zwaaide, dat Lucy er gevonden is en dat er goede hardlopers vandaan komen.
Die kleine keizer was Haile Selassie en hij dankte z’n bekendheid vooral aan z’n verbeten strijd tegen de pogingen van het Italië van Mussolini om het land in te lijven als kolonie.
Op Lucy kom ik later nog terug en van die hardlopers herinner ik me vooral dat tanige mannetje Abebe Bikila. Bij de Olympische Spelen van 1960 in Rome liet hij tijdens de marathon iedereen z’n blote hielen – hij liep barrevoets – zien en sinds die tijd verschijnt er ieder jaar een groep lopers uit Ethiopië op de internationale atletiekbanen. Samen met de Kenianen beheersen ze de lange afstanden in de atletiek.
De foto’s van die uitgemergelde kindertjes tijdens de hongersnood twintig of dertig jaar geleden met de daarop volgende actie Life Aid van Bob Geldov was een van de andere gebeurtenissen waardoor het land een korte periode in de schijnwerpers kwam te staan en de grensconflicten met het buurland Eritrea halen al jaren regelmatig de pers. Maar daarmee had ik het wel zo’n beetje gehad.

Internet was natuurlijk de eenvoudigste weg om meer over het land te weten te komen en leverde een schat aan informatie op. Te veel om hier allemaal weer te geven. Ik beperk me in dit verhaal daarom tot die zaken waarmee we tijdens ons bezoek in aanraking kwamen.

Dat is in de eerste plaats de status van het land. Ethiopië is een van de weinige Afrikaanse staten die altijd z’n onafhankelijkheid heeft bewaard. Daar zullen wel meerdere redenen voor zijn geweest en een ervan is waarschijnlijk dat er weinig te vinden was dat de hebzucht van Europa opwekte. Want het land is arm. Op veel plaatsen zelfs ongelooflijk arm ondanks alle hulp die er in wordt gestoken.
De geschiedenis gaat terug tot een paar duizend jaar voor Christus als het al bekend is bij de Egyptenaren onder de naam Abessinië. Tussen de zevende eeuw voor Christus en de eerste eeuw van onze jaartelling brachten handelaren uit Zuid-Arabië de Semitische cultuur en de taal naar het land. Je vindt die nu nog terug in de liturgie van de Koptische kerk.
In de eerste eeuw na Christus kwam het Semitische koninkrijk van Aksum tot grote bloei en dat duurde tot in de 7e eeuw het verval intrad. Daarna werd het christendom teruggedrongen naar de hooglanden.
In de 15e eeuw werd de hulp van Portugal ingeroepen om opstandige moslims te verslaan. Pogingen begin 17e eeuw van de Portugezen om de Ethiopische kerk te overreden het gezag van Rome te aanvaarden leken in eerste instantie succesvol. Toen keizer Susneyos het katholicisme op een gegeven moment echter tot staatsgodsdienst uitriep kwam de bevolking in opstand. Zijn zoon nam daarop de troon over en schafte daarna niet alleen het katholicisme weer af maar liet de Portugezen die nog in het land verbleven, onthoofden.
Daarna begon een lange periode van isolatie die duurde tot het midden van de 19e eeuw.
Vanaf 1855 stelde Italië pogingen in het werk om Noordoost-Afrika te koloniseren. Dat duurde tot 1896 toen Menelik II de Italianen bij Adoea versloeg. De onafhankelijkheid van Ethiopië werd erkend, buurland Eritrea bleef echter in het bezit van Italië.
In 1935 viel Italië Ethiopië binnen in een hernieuwde poging om het land te koloniseren. In 1941 werden de Italianen met hulp van de geallieerden verslagen. Eritrea ging op in Ethiopië, tegen de zin van het Eritrean Liberation Front dat een guerrilla begon.
Nadat in 1987 autonomie aan Eritrea werd verleend scheidde dit land zich in 1993 af van Ethiopië. Met grotere en kleinere tussenpozen raakten beide staten daarna tot de dag van vandaag in conflict over het bezit van een aantal grensgebieden.
In 1974 werd Haile Selassie afgezet, hij stierf in 1975 in gevangenschap. De monarchie kwam daarmee ten einde en het land werd daarna door elkaar opvolgende regeringen van volksdemocratische snit bestuurd.
Grote figuren in die veertig eeuwen waren naast al genoemde namen Menelik I, die de zoon van de koningin van Sheba en koning Salomo zou zijn geweest en keizer Lalibela die de middeleeuwse kerken in Lalibela liet bouwen.

Ethiopië is qua oppervlakte ruim dertig maal zo groot als Nederland en telt bijna zeventig miljoen inwoners. Bijna de helft daarvan is Moslim, ongeveer veertig procent is Ethiopisch orthodox van geloof.
Er wonen ruim tachtig etnische groeperingen in het land, met elk een eigen taal en cultuur. De officiële taal is het Amharisch.
Bijzonder is dat het land de zgn. Juliaanse kalender gebruikt. Die verdeelt een jaar in twaalf dagen van dertig dagen en een maand van vijf of zes dagen. De jaartelling loopt zeven jaar en acht maanden achter op de onze. Nog iets vreemds is dat de dag begint om zes uur ’s ochtends waardoor de officiële tijd afgezien van het tijdverschil zes uur bij ons achterloopt. Drie uur ’s middags op ons horloge is daar negen uur ’s ochtends.
De nationale munt is de Birr. Hierbij is 100 Birr bij benadering gelijk aan 10 Euro. Voor de omrekenaars, 1 Birr is ongeveer 10 Eurocent.

Landschappelijk is het een gebied dat hoofdzakelijk uit hoogland bestaat met veel bergen afgewisseld met vlakke gebieden. Van Noord naar Zuid wordt het land doorsneden door de Riftvallei. In het westen ligt het Tanameer waaraan de Blauwe Nijl z’n water onttrekt. Het is het grootste van de meren die je in het land vindt met afmetingen van 84 bij 66 kilometer. In de kerken en kloosters die je op de eilanden in dat meer vindt, worden de schatten van de vroegere keizers en relikwieën van de Ethiopische Orthodoxe kerk bewaard.
Grotere wilde dieren zoals buffels, olifanten, nijlpaarden, leeuwen en neushoorns komen in de wildparken in het zuidwesten voor.

Met die kennis durfden we het wel aan om een bezoek aan dat land te brengen en op 23 november 2005 was het zover. Met Lufthansa vertrokken we in de vroege ochtend naar de hoofdstad Addis Abeba.
Hoe het ons verder verging lees je in de volgende hoofdstukken.