Nog een beetje verdoofd van alle grandeur waarmee we in Versailles waren geconfronteerd brengen we een bezoek aan Mont Martre en de Sacré Coeur. Veel bezoekers in de kerk en op het Place du Tertre. Veel schilders ook die de tijd korten met wat babbelen, een partijtje schaak, wachten op kopers, zelfs schilderen.

Na een wandeling op de Promenade plantée eten we ’s avonds bij een restaurant in de Grote Moskee. Mmm, nu een glaasje wijn maar helaas, we moeten het met water of jus de fruits doen omdat de profeet zulks heeft bevolen. Reden genoeg voor een avondlijk bezoek aan het plein van de republiek.

Wat doe je met het viaduct van een opgeheven spoorlijn? Slopen zeggen ze dan meestal in ons land en woningen op bouwen. Of kantoren want daar zijn er nooit genoeg van. Zo gebeurt het dus in de regel maar er zijn natuurlijk leukere oplossingen mogelijk. Wat zou je ervan zeggen om er een langgerekt wandelpark op aan te leggen? Dat hebben ze bijvoorbeeld in Parijs gedaan. De Promenade plantée is namelijk een lang park dat gedeeltelijk op het viaduct van een voormalige spoorlijn is aangelegd die eindigde bij het Gare de Bastille. De betreffende lijn werd in 1969 buiten gebruik gesteld. Het park begint vlak bij de place de la Bastille en eindigt vier en een halve kilometer verder aan de oostgrens van de stad, bij het Bois de Vincennes. Als extra element hebben de initiatiefnemers van dit idee ervoor gezorgd dat de bogen van het viaduct werden omgebouwd tot ateliers, winkels en galerieën.
We hebben wat moeite om dit bijzondere park te vinden, zijn met de Métro uitgestapt bij de Place de la Bastille en komen er bij een plattegrond niet helemaal uit. Maar alsof het door de gemeente Parijs zo is geregeld staat ook hier weer een aardige Parisienne om ons de weg uit te leggen. Het blijkt très simple te zijn. Gewoon hier de boulevard volgen en dan verderop bij de trappen links omhoog. Dan loop je vanzelf het park in.
Het klopt helemaal en vijf minuten later wandelen we door een fraai onderhouden, smal park. Links woningblokken, aan de rechterkant beneden ons een brede boulevard waar net vijf of zes auto’s van de politie met veel sirenelawaai voorbij komen. Oh ja, meneer Sarkozy wordt vandaag beëdigd en er zullen ongetwijfeld wat mensen bezwaar aantekenen tegen zijn benoeming. Het aantal bezoekers in het park is gering, een echtpaar, een vader met z’n dochtertje, een gehaaste man op weg naar huis. Vier en een halve kilometer lijkt ons wat lang, wij gaan na een tijdje via een trap omlaag om wat van de winkels in de bogen van het vroegere viaduct te bekijken. Mooie dingen tegen mooie prijzen.
Als we nu eens gaan eten in de moskee. Daar zit ook een restaurant, Marokkaans of Algerijns, en volgens de boekjes moet dat erg goed zijn. Is het eigenlijk ver hier vandaan? Mwaoh, kan je lopen. Als we zin hebben, maar met de Métro moet je er op een of andere manier ook kunnen komen.
We voelen ons sterk en nemen de benenwagen. Het wordt toch nog een flinke wandeling, de Seine over, langs het gare d’Austerlitz, door een park maar we arriveren toch uiteindelijk bij de moskee. Natuurlijk kan er gegeten worden. Of we maar willen volgen en via een paar  spelonkachtige gangen komen we in het eetgedeelte waar het nog stil is. Eerst wat drinken jongens, een heerlijke rouge, mmm.
Maar helaas, iemand schijnt de profeet ooit ingefluisterd te hebben dat drank de schepper van hemel en aarde onwelgevallig is en we moeten het dus doen met water en vruchtensapjes. Een klap die behoorlijk aankomt en ik worstel enige tijd met een dipje als gevolg van deze maatregel. Gelukkig geeft het uitzoeken van iets lekkers om te eten wat afleiding. Ondertussen loopt het restaurant vol. Gelukkig, ik vind niets zo erg als eten in een uitgestorven restaurant.
Nadat we iets hebben besteld worden de voorgerechten vrij vlot aangedragen en eerlijk is eerlijk, die smaken uitstekend. En hetzelfde geldt voor de stoofpot met stukken kip die ik daarna eet. Er zit een lekkere saus bij, zo eentje om met stukken brood in te soppen. Heerlijk. Na afloop nemen we de Métro maar om naar het hotel te gaan. Moe ja, beetje bijtijds naar bed vandaag is het plan. Voor morgen staat ondermeer het Louvre op ons programma. Maar eerst drinken we op de Place de la République nog een glaasje rood. Niets mis met appelsap hoor, maar je moet je principes niet overdrijven.
Heel iets anders, heb ik jullie al verteld dat we ook nog bij de Sacré Coeur waren? Jazeker, na het Louvre waren we met de RER en de Métro meteen maar door gegaan naar het Heilige Hart op de heuvel Mont Martre.
Die is hoger dan je denkt. Honderddertig meter, een echte klim, van de derde categorie schat ik. Wij dachten met de zogenaamde Funiculaire naar boven te kunnen gaan maar helaas, die deed het niet. Een paar maanden geleden gesloten na een ongeluk met een van de gondels.
Natuurlijk, we hadden ook de trappen kunnen nemen maar die lieten we maar voor de jeugd. Het straatje uit om de hoek zou er een pendelbusje klaarstaan. Ik had een beetje m’n twijfels maar ten onrechte. Natuurlijk stond er een busje en dat bracht ons via een flinke omweg omhoog.
Prachtig daar boven, vooral als het zoals vanmiddag zonnig is met hier en daar wat wolken. En wat een uitzicht over de stad. En jonge jonge, wat is die koepel hoog als je binnen in de kerk bent. En wat is die schildering prachtig helder van kleur. Non, fotograferen is daar ten strengste verboden. Ook niet als ik m’n flits uitschakel? Absoluut niet.
Een poging om even in het middengedeelte te gaan zitten was me ook niet gegund. Een suppoost met Herculesafmetingen wees me met een boze blik m’n plaats buiten de touwen.
Maar ik wil graag even op m’n gemak die prachtige schildering bekijken. Non, geen toegang voor de bezoekers. Er stonden daar overigens vijf mensen die iets kregen uitgelegd maar die behoorden waarschijnlijk tot een andere soort. Vanaf een hekje heb ik toen toch maar even die schildering gefotografeerd dat wil zeggen de helft. De rest werd aan het oog onttrokken door een pilaar. Het liep gelukkig goed af. Maar ja, je weet maar nooit.
Op het Place du Tertre deden we ons daarna tegoed aan koffie met, hoe kan het Nederlandser, appelgebak met slagroom. We vonden dat we dat wel verdiend hadden.
Op een gegeven moment stopte er vlak voor onze neus een aftandse Chevrolet waarvan de eigenaar in de weer ging om schilderijen uit te laden die hij naar het schilderspleintje bracht. Toen wij daar wat later naar toe wandelden zagen we hem terug terwijl hij net een van z’n werken aan twee collega’s liet zien. Hun bewondering loog er niet om.
“Ah, c’est formidable, jij bent een echte meester.” Met een lach van voldoening had hij het daarna op een ezel gezet voor eventuele kopers. Mooi hoor. Zoiets zou ik ook wel willen voor mijn werken. Ik bedoel die waardering van kunstbroeders. Très beau, Ruud. Ontvang ik ook wel eens een enkele keer. Jazeker, gisteren nog. Met een gedicht erbij dat gemaakt is door ene Al Stewart.
Weet je wat, het sluit mooi aan bij dit verhaal. Mooi stukje tekst, als intermezzo, moet kunnen. Ik neem ‘m op met dank aan de inzendster en de maker.

The wands of smoke are rising
From the walls of the Bastille
And through the streets of Paris
Runs a sense of the unreal

The Kings have all departed
There servants are nowhere
We burned out their mansions
In the name of Robespierre

And still we wait
To see the day begin
Our time is wasting in the wind
Wondering why
Wondering why, it echoes
Through the lonely palace of Versailles

Inside the midnight councils
The lamps are burning low
On you sit and talk all through the night
But there’s just no place to go

And Bonaparte is coming
With his army from the south
Marat your days are numbered
And we live hand to mouth

While we wait
To see the day begin
Our time is wasting in the wind
Wondering why
Wondering why, it echoes
Through the lonely palace of Versailles

The ghost of revolution
Still prowls the Paris streets
Down all the restless centuries
It wonders incomplete

It speaks inside the cheap red wine
Of cafe summer nights
Its red and amber voices
Call the cars at traffic lights

Why do you wait
To see the day begin
Your time is wasting in the wind
Wondering why
Wondering why, it echoes
Through the lonely palace of Versailles

Wondering why, it echoes
Through the lonely palace of Versailles

Mooi toch?
Werd er nog geschilderd op het plein? Nauwelijks. Ik zag er maar één, een man met een prachtig kunstenaarsbaardje. Met een minuscuul klein penseeltje was ie bezig aan een miniatuur werkje.
Twee andere kunstenaars verdreven de tijd met een spelletje schaak en er waren ten minste vijf broeders die het passerende publiek wilden vereeuwigen. Daarvoor was belangstelling genoeg en ik zag een aantal goed gelijkende portretten in wording.
De wandeling naar beneden daarna was een genoegen. Op zo’n plaats zou ik ook wel willen wonen. Maar die kans is gering, talloze zoekers naar een kamertje gingen me al voor.
Eentje had z’n zoekplaatje met telefoonnummer op een vuilnisbak gehangen.
Een paar huizen verder stond een man voor een open raam te bellen. En je weet het natuurlijk nooit. Misschien had die een baan in het buitenland gekregen en moest ie z’n etage kwijt. Met overname van inboedel maar het was dan wel een heel mooie woning. Très beau. Maar ik doe het toch maar niet. Te povere beheersing van de taal. En bovendien leer ik nooit om m’n auto te parkeren zoals de Fransman dat doet.
Maar wat een stad. Wel eens een boekwinkel gezien die ze l’Oeil du Silence noemen. Dat bedoel ik. Daar word je vanzelf stil van.