3. De strijd om het verhaal over de Februaristaking
Rond de jaren 50 verdwenen de namen van Jansen en Dieters uit de publiciteit. In de Waarheid werden ze alleen nog maar genoemd als er verwezen werd naar het driemanschap de Groot-Dieters-Jansen. Bij de jaarlijkse herdenking van de Februaristaking kom ik de naam van Lou Jansen niet meer tegen.
De reden van deze verdwijning wordt in een aantal boeken genoemd en heeft betrekking op de bekentenissen die Jansen en Dieters na hun arrestatie in 1943 hadden afgelegd. Zie ook de publicaties in de kranten d.d. oktober 1943 in hoofdstuk 1.
Al vrij snel na afloop van de oorlog speelde de CPN met verve in op de hoofdrol die ze tijdens de Februaristaking in 1941 hadden gespeeld. Aanvankelijk werd deze gebeurtenis in goede samenwerking met andere partijen jaarlijks in Amsterdam herdacht. Toen de koude oorlog zich aankondigde kwam daar een einde aan en vonden er op een gegeven moment zelfs twee herdenkingen plaats. Tevens werd een verzoek van het bureau voor oorlogsdocumentatie eind jaren veertig aan de leiding van de CPN om mee te werken aan een publicatie over de gebeurtenissen in 1941 afgewezen. (meer…)
4. Hoe het driemanschap door de SD werd opgerold
Waarom wilden de Groot, Jansen en Dieters hun ondergrondse activiteiten in 1943 beëindigen?
Wat was de oorzaak van hun arrestatie, was het een gevolg van verraad, waarom heeft de Groot Lou Jansen niet gewaarschuwd?
Net zoals in de voorgaande hoofdstukken heb ik gebruik gemaakt van een aantal publicaties waarin deze geschiedenis wordt beschreven. (meer…)
5. De rol van Piet Vosveld
In deze aflevering beschrijf ik nog een keer de gebeurtenissen die tussen 1 en 6 april 1943 plaatsvonden met daarop aansluitend de rol die Piet Vosveld daarin heeft gespeeld.
Hoe hij in 1940 begon als deelnemer aan het verzet, daarna vanaf april 1943 optrad als handlanger van de SD.
Hoe hij na de bevrijding vluchtte naar Engeland en daar na een verblijf van vijf jaar aan de Nederlandse justitie werd uitgeleverd.
De processen die tegen hem werden gevoerd vanwege zijn rol als verrader/handlanger van de SD en het uiteindelijk de doorslag gevende advies van de Ereraad voor de illegaliteit.
Als afsluiting zijn mogelijke rol in het zakenleven. Het verhaal over een P.O.C. Vosveld die met zijn beleggingsadviseur in 1972 – 1973 terecht stond vanwege corruptie. Doordat hij overleed ontliep deze Vosveld zijn straf.
Het is een samenvatting van de verhalen van Lou de Jong, J.W. Stutje, Ger Verrips, Hansje Galesloot, Verslag van de Ereraad, verslagen in kranten en tijdschriften en eigen ervaringen. (meer…)
Jour de fête
Op 1 augustus start in een aantal Nederlandse filmtheaters een cyclus waarbij alle films van Jacques Tati worden vertoond las ik in de krant. Al zijn films zijn gedigitaliseerd er zien er weer als nieuw uit.
Ik word altijd een beetje kopschuw als ik dergelijke berichten lees. Zien er weer als nieuw uit. Ja ja.
Ik herinner me een film die ik laatst voor de tweede keer op de TV zag nadat ik er een paar jaar eerder flink van onder de indruk was geweest. Daar hadden ze (vraag me niet wie) zo in gesneden dat ik na afloop gewoon met een katterig gevoel achter bleef. De film was ingekort, er was in gesneden, omdat tegenwoordig alles snel moet, omdat hij anders niet in het zendschema paste. Zoiets. (meer…)
Ongewenscht gedrag
‘Dit lijkt me wel iets voor jou,’ zei de oud-collega laatst tegen me en hij gaf me iets wat ik aanvankelijk voor een tijdschrift hield maar veel meer bleek te zijn.
‘Nederland in den oorlog’ stond op de omslag en ‘Historisch document met reproducties van officieele stukken’. Voor een prijs van f 1.50 in Nederland.
Wat ik had gekregen bleek een uitgave te zijn van A.W.Bruna & Zoon’s Uitgevers-maatschappij, samengesteld door de heren F. Vervooren en W.C. Kentie. Een verzameling van berichten in de Nederlandse dagbladpers aangevuld met reproducties van officiële stukken over de periode van 8 t/m 31 mei 1940.
Merkwaardig genoeg ontbreekt een datum van uitgave. (meer…)
De familie Mann
Afgelopen weekend hebben we naar die Manns gekeken. De film bedoel ik. Eigenlijk een driedelige TV-serie van ruim vijf uur. En het werd een bijzondere ervaring.
Ken je de film? Hij werd in 2001 in Duitsland gemaakt onder de naam die Manns, ein Jahrhundertroman. In Nederland omschreven als ‘het biografisch drama over het leven van de broers Heinrich en Thomas Mann inclusief hun gezinnen’.
Thomas Mann. Ik heb ooit de Toverberg van hem gelezen en dat staat vanaf die tijd bij ons in de boekenkast. Hoewel, het is best mogelijk dat het als gevolg van plaatsgebrek het veld heft moeten ruimen voor andere boeken.
Van het verhaal kan ik me nauwelijks iets herinneren. Ik weet nog dat het over een sanatorium gaat maar de verdere inhoud is in m’n geheugen gewist. Omdat deze aflevering over de schrijver Mann gaat heb ik dat even op internet opgezocht. (meer…)
Verraad
Verraad. Ik kwam het woord gisteren tegen in een bespreking van het boek van Guus Luijters in het Parool. In memoriam. Als herinnering aan de achttienduizend kinderen die in 1942-1945 uit Nederland werden weggevoerd en vermoord. In Belzec, in de gaskamers van Auschwitz, in al die andere oorden van verschrikking. (meer…)
Stratenrace in Amsterdam
Hoe lang stellen Google en andere zoekprogramma’s ons al in staat om een antwoord op onze vragen te vinden? Tien jaar, vijftien jaar? Het is een geweldig hulpmiddel en meestal slaag ik er in om het gezochte te vinden. Het gebeurt maar zelden dat ik vergeefs blader. Dat komt dan omdat ik de juiste zoekterm niet kan vinden of omdat het onderwerp simpelweg (nog) niet voorkomt. (meer…)
Cinema Paradiso
Voel je er voor om iets over het eerste lustrum van zuidelijke wandelweg te schrijven had Jos gevraagd en hoewel ik net zat te broeden op een stukje over een film die ik had gezien beloofde ik hem een wervend stukje tekst te produceren. Het eerste lustrum, hoeveel jaar is dat ook al weer? Vijf, zeven en een half. M’n Kramers bracht gelukkig uitkomst met de mededeling dat het hier om een periode van vijf jaar ging en oorspronkelijk bij de Romeinen het plechtige reinigings- en zoenoffer was dat aan Mars werd gebracht na beëindiging van de eens in de vijf jaar gehouden volkstelling. Dat is het plezierige als je zaken zoals de tijdsduur van een lustrum niet weet. Al zoekend naar een betekenis stuit ik vaak op allerlei randverschijnselen die nooit weg zijn om te weten. Al is het maar voor een culumnpje over het een en ander.
Even over die film. Cinema Paradiso. Gaat over een beroemd filmregisseur die terugkeert naar z’n geboortedorp op Sicilië voor de begrafenis van een oude vriend. Deze, filmoperateur van de plaatselijke bioscoop Cinema Paradiso, heeft de vaderloze jongen een gelukkige jeugd bezorgd en bracht hem de liefde voor de film bij. (meer…)
De verdwenen kinderen
Hans Peter Siegfried Pick werd maar vijf dagen later dan ik, op 10 augustus 1933, geboren. Hij in Berlijn, ik in Amsterdam West. Martin Pick, zijn vader, kwam oorspronkelijk uit Polen en was op 10 juli 1932 in Berlijn getrouwd met Adelheid Alice Hirsch.
Als het echtpaar al hoopte op een gelukkige toekomst dan is die maar kort geweest. Op 30 januari 1933 kwam namelijk Adolf Hitler aan de macht als rijkskanselier van het Duitse Rijk. Krap twee maanden later, op 23 maart 1933 verwierf hij op grond van het aannemen van de zogenoemde Machtigingswet dictatoriale volmachten en werd de Rijksdag buiten spel gezet. Het betekende de invoering van een Nationaalsocialistische maatschappij zonder de mogelijkheid voor een controlerend parlement om in te grijpen.
Later in 1933 verschenen de eerste borden in de straten van Duitsland met opschriften als ‘Joden niet welkom’ en ‘Koop niet bij Joden’. De levensomstandigheden van de Joodse bevolking werden daarna geleidelijk zwaarder en bereikten een voorlopig dieptepunt tijdens de Kristallnacht op 9/10 november 1938.
De familie Pick besloot al eerder dan laatstgenoemde datum Duitsland te verlaten en vertrok naar Nederland. Op 3 april 1937 betrokken ze in Amsterdam een benedenhuis op nummer 118 in de Deurlostraat.
De familie kreeg de toevoeging Vr. op hun archiefkaart in het bevolkingsregister. De afkorting voor vreemdeling neem ik aan en bij vader Martin kwam de vermelding koopman te staan.