Verraad
Verraad. Ik kwam het woord gisteren tegen in een bespreking van het boek van Guus Luijters in het Parool. In memoriam. Als herinnering aan de achttienduizend kinderen die in 1942-1945 uit Nederland werden weggevoerd en vermoord. In Belzec, in de gaskamers van Auschwitz, in al die andere oorden van verschrikking.
Verraad. Als je het zo ziet staan eigenlijk een gewoon woord. Wat kan er mis zijn met raad? Maar ik weet wel beter. Het geeft iets minderwaardigs aan, iets laags, iets smerigs. M’n woordenboek zegt trouweloosheid. Of een laaghartige bekendmaking van wat verborgen moest blijven. De ware vunzige betekenis van verraad in de jaren ‘40-‘45 blijkt echter pas in het volgende voorbeeld.
Met dank aan Maarten Moll citeer ik een stukje tekst uit het boek van Guus Luijters waarin dat beladen woord een rol speelt.
“Vaak denk ik aan Renée Landau. Haar vader en moeder hebben haar laten onderduiken en hebben geregeld dat ze zelf naar Zwitserland kunnen ontkomen. Maar de trein is het station nog niet uit, of ze worden gearresteerd. De Duitsers willen weten waar hun kind is. Haar vader slaat niet door maar de moeder wel, omdat haar een plek is beloofd op de lijst met mensen die vanuit Westerbork niet op transport hoeven. Renée wordt naar de Hollandsche Schouwburg gebracht, en is één van de eerste kinderen die door het verzet naar de tegenovergelegen crèche wordt gesmokkeld. Er zijn op die manier veel kinderen gered. Renée duikt opnieuw onder. Genoeg drama, toch?
Nee. Ze wordt nog een keer verraden. En nu belanden moeder en kind in Auschwitz en worden daar vermoord. Renée was nog geen zes jaar oud. Het is niet te bevatten.”
Treason verrat traicionar Trahison
Treachery traiçao Verraad
Forraederi tradimento förrada
9 februari 2013
erJeetje