9. Cordoba
Dagje Cordoba vanuit Sevilla? Kan je gemakkelijk met de trein doen hadden we gelezen en we hadden de zaterdag uitgekozen als geschikte dag. Minder druk in de trein hadden we verondersteld. Nog geen drie kwartier met de AVE, een hogesnelheidstrein, stond in het foldertje dat we bij het VVV hadden ontvangen. Maar daar hoorde dan wel een apart prijskaartje bij ontdekten we na nadere bestudering van de gegevens. Een retourtje Cordoba kostte dan namelijk 23 Euro.
Een tweede mogelijkheid was de Andalucia Express die er twee keer zo lang over deed en beduidend minder kostte. Als zuinige Nederlanders gaven we daar toch maar de voorkeur aan De dienstregeling daarvan was beknopt dat wil zeggen, er waren nauwelijks ritten tijdens de daluren.
Sevilla beschikte over een vrij nieuw station, wel een flink eind van het centrum van de stad verwijderd. Reed er een bus naar toe? Vast wel maar wij gaven de voorkeur aan een taxi. Kostte afgerond naar boven vijf Euro. Nauwelijks meer dan vier buskaartjes. Heb ik al de loftrompet over de taxi geblazen? Doet er ook niet toe. Met z’n vieren was het een aanrader.
We waren in ieder geval vroeg opgestaan zaterdag en reden na het ontbijt door een nog rustige stad. Een kwartiertje later stonden we voor het grote stationsgebouw. We hadden in ieder geval voldoende tijd voor de trein die we aan de hand van de folder hadden uitgezocht. Eerst maar even kijken of de vertrektijd klopte en daarna kaartjes kopen besloten we. Er reed dus inderdaad een Andalucia Express op het aangegeven tijdstip en na wat zoeken vonden we ook een rij loketten waar ze tickets verkochten.
Daarna vonden we het tijd voor koffie en wandelden naar een koffiebar waar het zeer druk was met Spanjaarden die in gehaast tempo hun ontbijt, koffie met een broodje, naar binnen werkten. Zo mogelijk nog gehaaster waren de dames achter het buffet, waarvan er eentje een geslaagde imitatie van een werkster aan een op hol geslagen lopende band gaf. Maar de koffie was voortreffelijk en met een exemplaar van de Metro, ook in Spanje verscheen een gratis krant van die naam, voelde ik me een beetje inwoner van dit land.
De trein arriveerde een dik kwartier later niet alleen op tijd maar vertrok ook op het aangegeven tijdstip. Stel je van dat ‘Express’ overigens niet te veel voor. We reden met een rustig gangetje en stopten onderweg op een aantal stations. Het was trouwens druk, zo druk dat veel mensen moesten staan. Aan het aantal gesprekken te merken leden ze daar niet onder. Of er moest iets bijzonders gebeurd zijn dat ons was ontgaan. Ongelooflijk, de hele trein was gevuld met een onstuitbare woordenstroom uit honderden monden die zich een weg zocht tot in de kleinste ruimte. Luisterde er wel iemand? Ik dacht op een gegeven moment zelfs dat ze allemaal tegelijk aan het woord waren. Als de trein stopte bij een halte stapten er een aantal pratend uit waarna hun plaats pratend werd ingenomen door nieuwe passagiers. Spanje was duidelijk een land waar de inwoners elkaar wat te vertellen hadden.
We arriveerden een kwartiertje te laat in Cordoba. Ook een flinke stad had ik in een reisgidsje gezien. Ruim 300.000 inwoners. Op ons programma stonden in ieder geval de Mezquita-Catedral, de Synagoge en het oude centrum. Daar kon je naar toe wandelen maar het weer was niet erg inspirerend en we namen dus de bus die ons vlak bij de Rio Guadalquivir afzette. Inderdaad, dezelfde rivier die Sevilla doorsnijdt.
Op ons gemak wandelden we richting Catedral maar hielden al vrij vlot stil bij een gezellig café waar erg verleidelijke taart in een vitrine lokte. Met koffie zodat we volledig voorbereid zouden zijn op de dingen die ons te wachten stonden. De Mezquita-Catedral.
Maar we verplaatsen ons eerst even in de tijd, de zesde eeuw om precies te zijn. De stad zoals die voor ons ligt lijkt in de verste verte niet op die van nu. Op de plaats van de Catedral staat een enorme basiliek, die van San Vicente. Maar dat zal niet zo lang meer duren. De Moren komen er aan, met hun eigen geloofsinvulling en daar past de basiliek niet in. Die wordt gesloopt en op haar plaats start in het jaar 785 de bouw van een enorme moskee, een centrum voor niet alleen de verspreiding van de Islam maar ook voor sociale, culturele en politieke doeleinden.
De bouw duurt inclusief drie grote uitbreidingen een aantal eeuwen en pas rond het jaar 1000 is het gereed.
Weer gaan er een aantal eeuwen voorbij. De Spanjaarden voeren een hardnekkige strijd om hun land op de Moorse overheersers te heroveren en dat lukt. Cordoba wordt in 1236 bevrijd. De Islam moet vertrekken, de katholieke kerk herneemt z’n oude positie en de moskee wordt in gebruik genomen als kerk. Dat gaat uitstekend tot aan het eind van de zestiende eeuw de toenmalige bisschop meent God nog beter te kunnen dienen door in het hart van de Mezquita een kathedraal te bouwen. In architectonisch opzicht een aanslag op het gebouw hoewel de folder die we ontvangen, daar anders over denkt. Juist door de bouw van de kathedraal is voorkomen dat de Moskee een ruïne geworden zou zijn.
Nadat we een toegangskaartje hadden gekocht gingen we met honderden andere liefhebbers het gebouw binnen. Het is immens groot, door de latere bouw van allerlei grote en kleine kapellen is een wonderlijke mengeling van allerlei bouwstijlen ontstaan. Ik deed m’n best om zonder flitsen foto’s te maken. Een halve seconde uit de hand of nog langer. Moeilijk om dan voldoende scherpte te bereiken maar met veel proberen kwamen er toch wel acceptabele resultaten. Wel aardig dat het schoonmaakwerk gewoon doorging, zaterdag of niet. Kapel na kapel kreeg van een interieurverzorgster een schoonmaakbeurt. Best mogelijk dat het voorbereidingen waren voor de Pinksterviering de dag na ons bezoek.
Later op de dag verraste het weer ons met een paar flinke regenbuien. De temperatuur was ook aan de lage kant en we maakten gebruik van de Spaanse uitverkoop om een warm regenjack voor een van de dames te kopen.
Na een smakelijke lunch in het café van het ochtendgebak en een wandeling in het oude centrum brachten we een bezoek aan de overblijfselen van een synagoge, de enige die is overgebleven na de verdrijving van de joden eind vijftiende eeuw. Er was wel de nodige fantasie nodig om een Joods gebedshuis in de overblijfselen te herkennen.
En daarna vonden we het voldoende. We gingen op zoek naar de bus die ons ’s ochtends vanaf het station naar de rivier had gebracht. Of er sprake was van een tijdelijke wijziging of onbekendheid van onze kant met het systeem weet ik niet maar we slaagden er niet in om een halte te vinden. Dan maar met een taxi besloten we toen, wat we achteraf beter meteen hadden kunnen doen. Zoals ik hierboven al schreef betaalde je met vier personen bijna hetzelfde als je in de bus kwijt was.
Cordoba had ongetwijfeld nog meer te bieden dan wij hadden gezien maar we vonden een dag voldoende. Er wachtte nog een ritje van anderhalf uur. Half zeven zou onze trein vertrekken. Tijdens het wachten passeerden drie hoge snelheidstreinen, waarvan er een stopte om passagiers voor Sevilla in te laten stappen. Achteraf was het wel aardig geweest om daar mee te rijden. Maar we hadden ons laten sturen door vaderlandse zuinigheid. Dezelfde zuinigheid die er de oorzaak van is dat we na lang treuzelen dan sinds een jaar wel een spoor bezitten dat geschikt is om met driehonderd kilometer per uur over te suizen maar nog geen treinen. Te laat besteld of zoiets waardoor het nog wel tot 2012 zal duren voor je in iets meer dan twee uur naar Parijs kan rijden.
Even ter vergelijking, net als in Nederland zijn voor de AVE aparte spoortrajecten aangelegd. Het verschil is dat in Spanje al bijna 15 jaar geleden de eerste trein reed op het traject Madrid – Sevilla. Die Spanjaarden zijn duidelijk iets voortvarender in hun aanpak.
Hebben we die Alva eigenlijk wel verslagen? Het zou me niets verwonderen als die Spanjaarden na tachtig jaar proberen in 1648 uit zichzelf zijn weggegaan. ‘Dan trekken wij onze handen er vanaf,’ zouden ze gezegd kunnen hebben. ‘Zoeken die Lagelanders het zelf maar uit.’ En ze verdwenen met hun tiende penning, een belastingstelsel dat me achteraf nog helemaal zo gek niet voorkomt.