Nooit meer schaatsen op de Boerenwetering
Of ik wel eens had gevoetbald bij een van de clubs aan de Zuidelijke Wandelweg vroeg me laatst een leeftijdgenoot? Natuurlijk heb ik daar wel eens gevoetbald was m’n antwoord. Sterker nog, ik denk dat elke liefhebber van mijn leeftijd daar met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid wel een keertje een wedstrijd heeft gespeeld. Gewoon voor de club waarin hij zat of voor z’n school, tijdens het jaarlijkse hoogtepunt van de schoolwedstrijden.Er werden trouwens veel meer sporten beoefend aan de Wandelweg. Hockey, korfbal, tennis, cricket, zwemmen en misschien zelfs wel veldhandbal maar daar ben ik niet helemaal zeker van.
Eigenlijk lag het wel voor de hand dat die sportvelden daar lagen. Het was tenslotte de rand van de stad en traditioneel werd buitensport daar naartoe verbannen door de gemeente Amsterdam. Met uitzondering van korfbal moet ik daar aan toevoegen. Dat werd volgens een andere traditie in de vele speeltuinen gespeeld die de stad rijk was. (meer…)
De foto van mijn moeder
Wie kent niet de verhalen over de hongerwinter. En de hongertochten. Toen de hoeveelheid voedsel op een gegeven moment steeds geringer werd en honderden Amsterdammers er op uittrokken om te proberen buiten de stad een aanvulling op hun karige rantsoen te vinden. Lopend of op de fiets trokken ze de kop van Noord-Holland in. Sommigen zochten het nog verder en gingen naar de Veluwe en zelfs naar Overijssel. (meer…)
Zeventig jaar later
Van tijd tot tijd breng ik nog wel eens een bezoek aan de buurt waar ik in mijn jeugd woonde. De Rivierenbuurt en dan de Scheldestraat in het bijzonder. Er is daar heel wat veranderd maar nummer 101 in de Scheldestraat is er nog steeds. Met nog dezelfde huisdeur. Zelfs het gaatje in de deur, van het touwtje waarmee je ‘m kon opentrekken, was, hoewel dichtgemaakt met kneedbaar hout, nog zichtbaar. Als ik daar ben kan ik het niet laten om even in de deuropening te gaan staan; alsof de tijd heeft stilgestaan.
Maar diezelfde tijd heeft verder meedogenloos z’n werk gedaan. De bewoners van toen zijn vertrokken, overleden ook natuurlijk. Door de komst van het RAI-complex is de Scheldestraat een horecastraat geworden en bijna alle winkels uit m’n jeugd zijn verdwenen. (meer…)
Mijn buurman Eddy Karelsen
Volgend jaar is het zeventig jaar geleden dat we bevrijd werden. Het zal ongetwijfeld overal uitgebreid herdacht worden. Van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, dat ook een project op stapel heeft staan, ontving ik een mailtje met het verzoek om daaraan mee te werken. Het gaat om een bijzonder project dat de naam Bevrijdingsportretten zal dragen.
De bedoeling is dat met behulp van korte omschrijvingen/beelden/herinneringen een gezicht wordt gegeven aan de kleine groep overlevenden die op 12 april 1945 door de Canadese bevrijders in het kamp werd aangetroffen. Eén van hen heette Elie Karelsen en tijdens hun vooronderzoek hadden de initiatiefnemers van het project ontdekt dat hij tijdens de oorlog onze bovenbuurman was. Ze waren zijn naam tegen gekomen in mijn website ‘De wereld van Gajus’.
Aan hun verzoek om mee te werken aan het bevrijdingsportret gaf ik natuurlijk gehoor. Het werd een zoektocht in het verleden die het volgende verhaal opleverde.
Elie Karelsen dus. Wie was hij, hoe zag hij eruit, wat was zijn beroep, was hij getrouwd?
Om met dat laatste te beginnen, ja, hij was getrouwd. Het was een gemengd huwelijk, Mischehe werd dat door de Duitsers genoemd. Daarbij was Elie joods, zijn echtgenote Rinie niet. Elie liet zich Eddy noemen en ik gebruik die naam in de rest van het verhaal. (meer…)
De bezienswaardigheden van deze wereld zijn minder ver weg dan je denkt
Een bezoek aan het Tropenmuseum stond al een tijdje op ons programma en geïnspireerd door een bijna zomers aandoende mooiweer-oprisping van de eerste novemberweek namen we gisteren de sneltram richting Linaeusstraat. Hoe lang was het geleden dat ik daar op bezoek was. Twintig jaar, veertig? Of was het in de tijd dat het nog Koloniaal Museum heette? Ik weet het niet meer. Lang geleden in ieder geval.
Even, voor ik losbarst, een kleine toelichting op wat dit museum te bieden heeft. Ze zeggen er zelf het volgende over: “Het Tropenmuseum bevat zowel traditionele als moderne (kunst)objecten, geluidsfragmenten en videobeelden en geeft een beeld van zowel de levende tradities als de geschiedenis van verschillende wereldculturen. Kern van het Tropenmuseum vormen de samengevoegde collecties van het 19e eeuwse Koloniaal Museum in Haarlem en de oude verzameling van het Ethnografisch Museum Artis.
De verzameling bevat ruim 175.000 voorwerpen en 80.000 historische foto’s. Naast schilderijen omvat het een collectie textiel uit Indonesië en vele objecten uit Nieuw-Guinea en Suriname.” (meer…)
Bijna zeventig jaar geleden
‘Als Amsterdam geen dam opwerpt tegen het groeiende aantal toeristen wordt de stad straks onleefbaar voor de bewoners’, las ik een week geleden in de krant. Omdat we toch een bezoekje aan het Verzetsmuseum wilden brengen om daar een exemplaar van “Voordat ik het vergeet” af te geven besloten we er gelijk een wandeling door de stad aan te verbinden om te kijken hoe het met die leefbaarheid gesteld was. Of de krant niet overdreef, of er überhaupt nog bezoekers uit andere landen kwamen in deze tijd van het jaar?.
Maar eerst naar het Verzetsmuseum dus dat, voor het geval u dat niet weet, tegenover de ingang van Artis ligt, aan de Plantage Kerklaan. (meer…)
Maar eerst kwam de herfst
Het Parool besteedde in de krant van 29 september aandacht aan stadskinderen die tijdens de Hongerwinter naar het platteland werden gebracht om aan te sterken. Ik kan me nog goed herinneren dat de twee jongens van onze buren in die tijd een paar maanden bij een pleeggezin in Ommen doorbrachten.
Op een gegeven moment, ik denk najaar 1944 maar het kan ook later zijn geweest, zouden m’n jongste broer en ik ook gaan, naar Friesland of Groningen. Met de boot over het IJsselmeer. (meer…)
Dumas in het Stedelijk
Dumas. Wie was dat ook al weer? Ik vergeet namen altijd maar kon me herinneren dat ik wel eens wat tekeningen van haar had gezien. Dat wil zeggen, foto’s ervan in een tijdschrift of in een krant. Maar dat is in mijn ogen niet de manier om een kunstwerk op waarde te schatten. Je moet zoiets in het echt zien. Ik vergelijk het wel eens met een film. Die kan je thuis bekijken op je TV maar dat is toch niet te vergelijken met het beeld dat je in een bioscoop te zien krijgt. (meer…)
Deux jours, une nuit
Je bent ziek geweest en als je weer aan het werk denkt te gaan krijg je te horen dat je ontslagen bent.
Een vriendin bij het bedrijf waar je werkt is het daar niet mee eens. De voorman van het bedrijf heeft je ontslag namelijk aan je collega’s voorgesteld waarbij hij dat in verband bracht met de jaarlijkse bonus van 1000 Euro. Die zou vervallen als ze voor het handhaven van jouw functie zouden stemmen.
Bij de stemming hadden de meesten voor zichzelf gekozen. “Ik heb niet tegen jou gestemd,” legt één van hen later uit. “Ik heb voor mijn bonus gestemd.” (meer…)