129. Over Calder
Verleden week weer eens naar het Haags Gemeentemuseum geweest. Het was er meer dan druk, mogelijk door de naam van Calder maar de krokusvakantie zal ook wel een rol hebben gespeeld. Er meldden zich namelijk heel wat ouders met kinderen.
Alexander Calder, zoon van een beeldhouwer en een schilderes, dan krijg je de kunst als het waren met de paplepel ingegoten. De kunstacademie ligt dan voor de hand maar vreemd genoeg studeerde hij toch eerst af als werktuigbouwkundig ingenieur.
In 1926 vertrok hij vanuit Amerika naar Europa waar de wonden van the Great War nog maar nauwelijks hersteld waren. Een Europa dat op basis van het verdrag van Versailles was herverdeeld, waar de moderne kunst Parijs als ontmoetingspunt had gekozen en Piet Mondriaan de abstracte kunst zo mogelijk nog abstracter maakte. In Parijs begon de 28-jarige Calder z’n kunstzinnige loopbaan met het maken van sculpturen van metaaldraad en bewegende circusfiguren voor zijn Circus Calder.
(meer…)
Cinema Paradiso
Voel je er voor om iets over het eerste lustrum van zuidelijke wandelweg te schrijven had Jos gevraagd en hoewel ik net zat te broeden op een stukje over een film die ik had gezien beloofde ik hem een wervend stukje tekst te produceren. Het eerste lustrum, hoeveel jaar is dat ook al weer? Vijf, zeven en een half. M’n Kramers bracht gelukkig uitkomst met de mededeling dat het hier om een periode van vijf jaar ging en oorspronkelijk bij de Romeinen het plechtige reinigings- en zoenoffer was dat aan Mars werd gebracht na beëindiging van de eens in de vijf jaar gehouden volkstelling. Dat is het plezierige als je zaken zoals de tijdsduur van een lustrum niet weet. Al zoekend naar een betekenis stuit ik vaak op allerlei randverschijnselen die nooit weg zijn om te weten. Al is het maar voor een culumnpje over het een en ander.
Even over die film. Cinema Paradiso. Gaat over een beroemd filmregisseur die terugkeert naar z’n geboortedorp op Sicilië voor de begrafenis van een oude vriend. Deze, filmoperateur van de plaatselijke bioscoop Cinema Paradiso, heeft de vaderloze jongen een gelukkige jeugd bezorgd en bracht hem de liefde voor de film bij. (meer…)
128. Over de vrijheid om te mogen denken wat je wilt
Hersenwetenschappers zijn er recent in geslaagd om iemands hersenactiviteiten om te zetten in spraak, in verstaanbare woorden. De techniek verkeert nog in een pril stadium waarbij het ‘afluisteren’ plaatsvindt met elektroden die tijdens een hersenoperatie direct op het brein worden aangebracht. Maar de uitdaging is groot en reken maar dat er de komende vijftig jaar fikse stappen op het gebied van breinonderzoek zullen worden gezet.
Moeten we blij zijn met deze ontwikkeling? Dat toepassing van deze kennis die nu nog tot het gebied van de science fiction behoort op termijn misschien realiteit wordt? Met op een gegeven ogenblik de mogelijkheid om met behulp van een slim modempje in het brein van anderen te kunnen inbreken. Waarbij je dan kunt zien wat die ander weet en denkt.
(meer…)
De verdwenen kinderen
Hans Peter Siegfried Pick werd maar vijf dagen later dan ik, op 10 augustus 1933, geboren. Hij in Berlijn, ik in Amsterdam West. Martin Pick, zijn vader, kwam oorspronkelijk uit Polen en was op 10 juli 1932 in Berlijn getrouwd met Adelheid Alice Hirsch.
Als het echtpaar al hoopte op een gelukkige toekomst dan is die maar kort geweest. Op 30 januari 1933 kwam namelijk Adolf Hitler aan de macht als rijkskanselier van het Duitse Rijk. Krap twee maanden later, op 23 maart 1933 verwierf hij op grond van het aannemen van de zogenoemde Machtigingswet dictatoriale volmachten en werd de Rijksdag buiten spel gezet. Het betekende de invoering van een Nationaalsocialistische maatschappij zonder de mogelijkheid voor een controlerend parlement om in te grijpen.
Later in 1933 verschenen de eerste borden in de straten van Duitsland met opschriften als ‘Joden niet welkom’ en ‘Koop niet bij Joden’. De levensomstandigheden van de Joodse bevolking werden daarna geleidelijk zwaarder en bereikten een voorlopig dieptepunt tijdens de Kristallnacht op 9/10 november 1938.
De familie Pick besloot al eerder dan laatstgenoemde datum Duitsland te verlaten en vertrok naar Nederland. Op 3 april 1937 betrokken ze in Amsterdam een benedenhuis op nummer 118 in de Deurlostraat.
De familie kreeg de toevoeging Vr. op hun archiefkaart in het bevolkingsregister. De afkorting voor vreemdeling neem ik aan en bij vader Martin kwam de vermelding koopman te staan.
126. Maar niet op je vingers rekenen
Hoe lang is het geleden dat modaal Nederland van Gogh ontdekte? Vijftig jaar? Gebeurde dat al vòòr de oorlog? Of was het daarna? Ik kan me in ieder geval herinneren dat rond de jaren vijftig een reproductie van de korenmaaiers boven de divan een plaats kreeg. En ook in de huiskamer van andere familieleden en kennissen was een van Gogh daarna niet meer weg te denken.
Ik kom erop omdat verleden week een werk van Vincent voor 16,1 miljoen Euro werd verkocht. Aan een anonieme bieder. Het aardige was dat het tot die tijd in het woonvertrek van Liz Taylor had gehangen.
(meer…)
125. Dagje herbronnen in Hengelo
Is Nederland nog een industrieland? Een maakland? Een land met grootindustrie, zware industrie? Ik denk het niet. Voor zover daar ooit sprake van was is het meeste vertrokken naar lagelonenlanden.Verdienen we ons geld dan alleen nog maar in de handel, het vervoer, tuinbouw en dienstverlening? Dat kan je ook niet zeggen. Ten minste elk groter dorp telt tegenwoordig een industriegebied waarop allerlei bedrijven in de weer zijn met het maken van over het algemeen kleine producten.
Maar eigenlijk wil ik het over een ander onderwerp hebben. Een andere vraag die wel met het vorige te maken heeft. Wat deden/doen we met al die leegstaande gebouwen van industrie die verdwenen is? En ik bedoel dan vooral de vaak hoge fabriekshallen die in het begin van de vorige eeuw gebouwd zijn.
(meer…)
Das Spiel ist aus, Walter
“Hebben jullie zin om vrijdag naar de nieuwe film over Walter Süskind te gaan,” vroeg m’n schoondochter een week geleden. “Het is een speciale voorstelling die in Kriterion wordt georganiseerd. Als oud-medewerkers zijn we daarvoor uitgenodigd maar het lijkt me echt iets voor jullie. Na afloop is er ook nog een gesprek met een zoon van Piet Meerburg en de producent van de film.”
Als toelichting, Piet Meerburg is oprichter van het filmtheater en wordt als lid van het studentenverzet in de film geportretteerd.
Ik moest even nadenken over haar voorstel. M’n herinneringen aan de bezetting komen meestal niet overeen met de voorstelling die in Nederlandse films over die periode wordt gegeven maar we besloten toch om te gaan.
(meer…)
123. Over orchideeën
Verzamel je ook planten vroeg een van de lezers me naar aanleiding van de vorige aflevering van C’est la vie?
Ik vond het wel een aardige vraag en omdat ik inderdaad al van jongsaf aan een tik heb voor het opkweken van plantjes uit stekken of uit zaad kon ik ‘m min of meer bevestigend beantwoorden.
Als kind van zes stak ik in het voorjaar al kluitjes madelieven uit het plantsoen om die thuis in een potje op te kweken. Niet altijd naar de zin van m’n moeder die maar weinig op had met m’n geknoei met aarde. Later deden sinaasappelstruikjes uit sinaasappelpitten en dennenboompjes uit de zaadjes van dennenappels hun intrede.
(meer…)
122. Vergaat de wereld echt op 21 december?
Is het bestaan van menselijk leven op aarde eindig en zo ja, hoe lang hebben we dan nog te gaan? Een vraag die de mens vanaf het begin van z’n bestaan bezig houdt. Je komt het onderwerp dan ook tegen in de meeste godsdiensten.
Met voorspellingen over de datum waarop het definitief met ons is afgelopen trek je gegarandeerd de aandacht en ook voor dit jaar is er weer een dag uit de bus gerold. Een en twintig december. Lekker aan het einde van een jaar, dan heb je elf maanden gelegenheid om de spanning op te voeren.
(meer…)
Over verzamelen
Las gisteren in de krant dat oud-nieuwslezer Fred Emmer z’n verzameling kamelen had weggedaan omdat z’n echtgenote allergisch was voor de stof waaruit die gemaakt waren. Of de keuze moeilijk was vertelde het verhaal niet.
Verzamel jij ook? Ik las dat het geschatte aantal verzamelaars in Nederland varieert tussen de een en twee miljoen. Dat het door zowel mannen als vrouwen wordt gedaan en dat er heel bekende bij zitten. Mevrouw Kröller-Müller van het bekende museum met die naam verzamelde schilderijen en daar hebben we nog steeds plezier van. Onze schavuit van Oranje hield het bij beeldjes van olifanten. Geen idee waar die na z’n overlijden gebleven zijn. De gepensioneerde eigenaar van de garage die ik een aantal jaren geleden voor het onderhoud van mijn Golf bezocht verzamelt tegenwoordig oude Fiats, Pauw van Witteman verzamelt vrouwen en als je even het internet induikt voor een leuk verzamelobject beland je in een bijna oneindige reeks van mogelijkheden.