Over verzamelen
Las gisteren in de krant dat oud-nieuwslezer Fred Emmer z’n verzameling kamelen had weggedaan omdat z’n echtgenote allergisch was voor de stof waaruit die gemaakt waren. Of de keuze moeilijk was vertelde het verhaal niet.
Verzamel jij ook? Ik las dat het geschatte aantal verzamelaars in Nederland varieert tussen de een en twee miljoen. Dat het door zowel mannen als vrouwen wordt gedaan en dat er heel bekende bij zitten. Mevrouw Kröller-Müller van het bekende museum met die naam verzamelde schilderijen en daar hebben we nog steeds plezier van. Onze schavuit van Oranje hield het bij beeldjes van olifanten. Geen idee waar die na z’n overlijden gebleven zijn. De gepensioneerde eigenaar van de garage die ik een aantal jaren geleden voor het onderhoud van mijn Golf bezocht verzamelt tegenwoordig oude Fiats, Pauw van Witteman verzamelt vrouwen en als je even het internet induikt voor een leuk verzamelobject beland je in een bijna oneindige reeks van mogelijkheden.
Bijna automatisch brengt dat me op de vraag waarom sommigen van ons verzamelen. Een beetje Googelen leverde daarvoor verschillende verklaringen op. Volgens een Amerikaanse psychoanalyticus proberen verzamelaars daarmee vervelende gebeurtenissen uit hun verleden te compenseren.
Een andere reden om te verzamelen zou de mogelijkheid zijn die het biedt om er rijk door te worden. Verzamelen kan in bepaalde gevallen een lucratieve bezigheid zijn waarmee je veel kunt verdienen. Bekend is dat er veel geld in de verzamelbranche omgaat. Vermoedelijk minstens een half miljard per jaar en dat is nog een voorzichtige schatting. Vooral bij kunst worden er regelmatig records gebroken. Een Picasso die van de hand gaat voor honderd miljoen dollar is niets, maar ook andere, kleinere verzamelobjecten mogen er zijn. In 2007 bracht tijdens een veiling een Amerikaans honkbalplaatje nog 1,77 miljoen euro op. In principe valt er aan alles wat zeldzaam is, te verdienen.
De meeste verzamelaars hechten zich echter zo sterk aan hun verzameling dat het nooit tot verkopen komt. Het verzamelen vormt een ondeelbaar stuk van hun leven en afstand doen is alleen mogelijk in geval van schulden of bij overlijden.
Nog weer andere ‘gogen’ verklaren onze verzameldrang als instinctmatig gedrag dat genetisch is vastgelegd. Het verzamelen van sommige voorwerpen was in de oudheid functioneel omdat je er bijvoorbeeld gereedschappen van kon maken of wapens die je kans op overleven groter maakten.
Om dat te stimuleren geeft ons lichaam signalen om het verzamelen aan de gang houden. De aankoop van een nieuw exemplaar voor je verzameling geeft een lekker gevoel. Het werkt als een soort antidepressivum, zeg maar een stemmingsverbeteraar.
Tijd om te bekennen dat ik ook tot het gilde der verzamelaars behoor. Ik kan me nauwelijks een periode in m’n leven herinneren dat ik niet iets verzamelde. Postzegels, sigarenbandjes, voetbalplaatjes, plaatjes op sigarettenpakjes, krantenfoto’s van wedstrijden van het Nederlands voetbalelftal tegen België, kroonkurken van cocacolaflessen, munten, luciferdoosjes, mineralen, fossielen. Ik heb ze allemaal verzameld en de meeste weer weggegeven. Later kwam daar nog mijn liefde voor gadgets bij. Kleine handige stukjes gereedschap, mesjes, radiootjes, walkmen, fototoestellen, telefoons, IPod, miniPC’s.
Of ik al een IPad heb? Nee, net zo min als een E-reader. Wat je met een IPad kunt doen kan ik met mijn PC’s en mijn IPhone ook. En bij het lezen gaat er toch niets boven een boek dat je in je handen kunt houden. De prikkelende geur van een nieuw boek, nog mooier die van oude boeken. Daar kan een E-reader toch nooit tegen op.
Maar zeg nooit nooit want kijk er niet gek van op als over een aantal jaren gedrukte tekst op papier uitsluitend nog in zeer bijzondere gevallen wordt toegepast. Reken maar dat het verzamelen van boeken dan opgang maakt.
De laatste twee drie jaar is het verzamelen wat minder bij me geworden en beperk ik me naast halfedelstenen en fossielen tot kleine doosjes als verzamelobject. Doosjes voor pillen, doosjes voor hennep, snuif, zoetjes en wat al niet. Begonnen als meeneemsouvenir tijdens onze reizen groeit de collectie al aardig, mede doordat m’n oudste zoon er tegenwoordig regelmatig eentje voor ons meeneemt.
Ook een verzamelaar, net als m’n jongste zoon. Laatstgenoemde begon toen ie 16 was met het verzamelen van bierblikjes en flesjes. Leuk maar die verzameling werd op een gegeven moment zo groot en nam zoveel ruimte in dat hij overging op bieretiketten.
Wat doe je in zo’n geval als verzamelouder? Beetje meehelpen natuurlijk. Tijdens onze reizen in Verweggistan probeerden we altijd of we onderweg de etiketten konden afhalen van de plaatselijke bierflesjes. Het gevolg daarvan was dat tijdens een aantal groepsreizen sommige reisgenoten dat voorbeeld volgden en er geen biertje gedronken kon worden of ze gingen gelijk aan de gang om het etiket van het flesje te peuteren. Nog mooier, tijdens een reis door China volgde zelfs het personeel in restaurants die we bezochten dat voorbeeld.
En een paar weken geleden ontving ik een Email waarin een deelneemster van de groep waarmee we jaren geleden door Ethiopië reisden, schreef dat ze wat bieretiketten voor ons had verzameld tijdens een van haar reizen.
Een vriendelijke soort verslaving dus, dat verzamelen en mocht je toevallig nog een adres weten voor mooie doosjes, dan houd ik me aanbevolen.
7-1-2012
erJeetje