Bestaat er eigenlijk een boek met foto’s of tekeningen van alle huizen aan de grachtengordel? En dan niet alleen foto’s van de buitenkant maar ook van het interieur en de tuin?
De vraag kwam verleden week bij me op toen we langs een van de grachten wandelden. Ik realiseerde me gelijk dat het een gigantische klus zou zijn om zoiets te maken. Moet je bijvoorbeeld volstaan met één foto van de voorkant? Nee natuurlijk. Dikke kans dat er een boom staat die je het zicht op de fraaie gevel ontneemt. Dat betekent dus een tweede foto als de blaadjes gevallen zijn. En dan praat ik nog geeneens over foto’s van interessante details.
Natuurlijk mogen gegevens als het jaar van bouwen niet ontbreken. En verder wat het gekost heeft en de naam van de eerste eigenaar. En dan zijn er ook nog eens alle steegjes, bijzondere gevelopschriften, trappen e.d. die je moet meenemen.
Als opdracht voor een liefhebber spreek je dan al gauw over het vervaardigen van een meesterwerk. Red je het met één dik boek? Vergeet het maar. Het wordt een uit ten minste 24 delen bestaande serie.
Het idee liet me echter niet los en ik nam me voor om in ieder geval thuis na te gaan of er al niet iets dergelijks bestaat. Dat deed ik dus de dag erna en een korte studie via Google leerde dat zulks het geval is. Er bestaat al een uitgave waarin alle grachtenpanden zijn opgenomen. Een paar eeuwen geleden verschenen met tekeningen van bekende kunstenaars uit die tijd. Recenter heeft een Amerikaanse architect genaamd Tim Killian dat nog een keer overgedaan en met een stel medewerkers alle panden nauwkeurig gefotografeerd met de bedoeling die daarna op de tekentafel na te tekenen.
Terug naar onze wandeling langs een van de grachten, de Heerengracht om precies te zijn. Wij waren op weg naar de Jordaan en nog onwetend over het hierboven genoemde resultaat van m’n onderzoek probeerde ik gelijk om alvast een aantal in mijn ogen opmerkelijke details vast te leggen. Een bijzonder beeld bij een voormalige kerk, een gevel met een scheef hangende hijsbalk en wat smalle steegjes waaronder een met de naam Dubbele Worststeeg. Een merkwaardige naam mag ik wel zeggen. Eentje waarbij ik visioenen kreeg van een stuk sappige HEMAworst. Ik onderdrukte echter gelijk m’n trek in deze typisch vaderlandse delicatesse want de dichtstbijzijnde vestiging van dat concern was te ver weg om daarvoor onze grachtenwandeling te onderbreken.
Ondanks de bijzondere naam bleek er fotografisch weinig eer aan deze steeg te behalen. Alleen bleef de naam me intrigeren. Waarom niet gewoon Worststeeg of Worstmakerssteeg zoals er bijvoorbeeld ook een Haringpakkerssteeg bestaat. Zoeken we thuis op besloten we en omdat jullie natuurlijk ook nieuwsgierig zijn geef ik gelijk maar de oplossing. Ik vond hem in de homepage Amsterdam.nl.
De Dubbeleworststeeg ontleent zijn naam aan een vroegere bewoner, Laurens Dubbelworst. Voor zover dat met enig ceremonieel heeft plaatsgevonden moeten we ver terug gaan in de tijd. Laurens overleed namelijk in 1672.
We waren ondertussen verder gegaan met onze wandeling, zagen nog veel meer interessante details en ik doe er wat foto’s bij als voorbeeld.
De Jordaan lieten we maar voor wat het was omdat onze tijd beperkt was – we hadden kaartjes voor de voorstelling van half vier in Tuschinsky – maar een kort bezoek aan de Westerkerk kon er nog wel af. Binnen werden we als het ware overspoeld door orgelklanken. De organist had er zin in, jammer genoeg bestond z’n voorstelling hoofdzakelijk uit toonladders, waarschijnlijk als oefening voor het vrijdagconcert.
Afgezien van de imposante afmetingen heeft deze kerk niet zoveel te bieden. Het orgel noemde ik al en de vloer die uit grote dekstenen bestaat met daarop de namen van degenen die zich eeuwen geleden een graf binnen de kerk veroorloven konden. Laurens Dubbelworst kwam ik niet tegen en ook ’s lands grootste schilder ontbrak. Laatstgenoemde moet het doen met een gedenksteen in een pilaar om te memoreren dat hij, Rembrandt, in 1669 hier begraven werd. De vraag of zijn resten nog aanwezig zijn en zo ja op welke plaats blijft onbeantwoord. Rembrandt was namelijk ‘minvermogend’, werd dientengevolge bijgezet in een kerkgraf en de gebruikelijke methode in die tijd was dat die na twintig jaar werden geruimd.
Wij moesten terug en namen de andere kant van de Heerengracht. Tijd om leuke details te bekijken ontbrak omdat de film wachtte. Tirza naar het boek van Arnon Grunberg. Gedachten aan grachtenboeken werden geparkeerd.
Alleen de trek die ik bij de Dubbeleworststeeg had gekregen was gebleven. Iets hartigs zou er best in gaan en doordat we stevig doorstapten was er gelukkig nog net tijd voor de aanschaf van een broodje bij de HEMA in de Reguliersbreestraat. Een belegd broodje. Met kaas. Ik mag wel zeggen een rijk belegd broodje, om mee naar binnen te nemen.
En terwijl de eerste beelden van Tirza op het scherm geprojecteerd werden nam ik een paar minuten later in het schemerdonker van zaal 3 m’n eerste hap.
Het was heerlijk, een echt broodje dubbelkaas.

1810-2010
erJeetje