130. de Küppersmühle

19 mrt 2012

Gajus

Wat doe je met pakhuizen in een oud en niet meer gebruikt havengebied? Het antwoord op die vraag kan je vinden in de Docklands van Londen, Rotterdam, Amsterdam en al die andere havenplaatsen.
Ze worden verbouwd tot luxe appartementen of gesloopt om plaats te maken voor kantoren, flats en prestigieuze projecten. Hetzelfde hebben we recent gezien in Hengelo, weliswaar geen haven, waar ze een niet gebruikte fabriekshal omtoverden tot centraal gebouw van een regionaal opleidingscentrum.
Verbouwen en er een museum van maken? Pff, weet je wel wat dat kost? Veel dus maar voor een stad met een half miljoen inwoners een mooi project om eens flink aan de weg te timmeren. En dat gebeurde dus in Duisburg met een pakhuis aan de oude Innenhafen. De Küppersmühle, begin van de vorige eeuw gebouwd, die tot in de jaren tachtig werd gebruikt voor de overslag en het malen van graan.
Na het besluit nam de verbouwing een aantal jaren in beslag maar in 1999 was het zo ver en werd het museum geopend. Drie verdiepingen stonden ter beschikking van de moderne kunst.
Die kwam er waaronder de collectie hedendaagse kunst van de Duitse verzamelaars Hans Grothe en Sylvia en Ulrich Ströher. De werken dateren uit de laat twintigste eeuw tot en met onze eigen tijd. Bijna alle kunstenaars van wie werk in de collectie is opgenomen, zijn van Duitse afkomst.
Nog niet tevreden met het resultaat bedacht het architectenbureau Herzog & De Meuron een uitbreiding met een expositieruimte die boven op de graansilo’s geplaatst zou worden. De daarvoor nodige kubusvormige staalconstructie zou na bouw op de begane grond 36 meter omhoog gekrikt moeten worden om op de graansilo’s te worden geschoven. Een gedurfde onderneming die echter inmiddels stilligt. Omdat de staalconstructie niet zou deugen, omdat de aanvankelijk begrote kosten van vijftig miljoen Euro zouden stijgen tot 75 miljoen Euro. Bekende geluiden voor wie de gang van zaken bij de verbouwing van het Stedelijk Museum en het Rijksmuseum in Amsterdam volgt.
Duisburg dus, een stad met een veel rijkere historie dan ik dacht. Die gaat zo’n vijftien eeuwen terug in de geschiedenis. Vanaf begin 19^e eeuw ontwikkelde de stad zich met hoogovens, mijnbouw en grootschalige metaalbewerking tot belangrijk industriecentrum. Om die reden werd 80% van de huizen en gebouwen tijdens de oorlog 40-45 platgebombardeerd.
We waren een paar dagen in een van de randgemeenten op bezoek en maakten van de gelegenheid gebruik om het museum voor moderne kunst Küppersmühle te bekijken.
Op internet hadden we gezien dat de openingsuren beperkt zijn. Naast woensdag van 14-18 uur is het museum van donderdag tot zondag geopend van 11 tot 18 uur. Jammer genoeg waren we voor een bijzondere expositie van Per Kirkeby een dag te vroeg. Zou het daarom zo stil zijn geweest? Er liepen in ieder geval meer personeelsleden rond dan bezoekers.
We moesten het dus met de vaste verzameling doen. Werk van Georg Baselitz, Jörg Immendorf, Gerhard Richter, Hanne Darboven, Anselm Kiefer, Bernard Schultze en nog een aantal andere dames en heren. Dat had in ieder geval als voordeel dat de entree goedkoper was, wat voor een zuinige Holländer altijd telt. Wat zeg je? De museumjaarkaart? Nee, die is uitsluitend in Nederland geldig. Een reductie op de prijs voor 65plussers dan misschien? Ook niet. Maar voor kinderen en scholieren was de toegang gratis. We betaalden dus gewoon zes Euro aan de kassadame die zwijgend ons financieel overleg had gevolgd.
Na de aanwijzing om vooral niet naar binnen te lopen in de afdeling waar die nieuwe expositie werd ingericht, wachtte de trap of de lift omhoog.
Om maar met het begin te beginnen, de jongens van het architectenbureau hebben een prachtig stuk werk verricht. Het begon al met dat nieuw aangebouwde trappenhuis en toen we daarna de eerste imposante zaal binnen kwamen was ik gelijk bereid om welke kunstuiting dan ook te accepteren.
Zaal na zaal met afmetingen in de categorie gigantisch volgde maar dat was aan jongens als Kiefer en Schultze wel toevertrouwd.
Wij brachten er een uurtje door, mochten fotograferen en een aardige suppoost vertelde ons wat bijzonderheden over het tentoongestelde werk. Na afloop wachtte nog een aardige ceremonie met de uitnodiging om iets in het gastenboek te schrijven dat op de balie lag. Meestal moet ik dat dan maar even doen en dat was dus ook deze keer het geval. Je mag een dergelijk uitdaging natuurlijk niet uit de weg gaan en m’n geschreven compliment dat Duisburg bofte met zo’n prachtig museum viel in goede aarde.
Om een indruk te geven doe ik een paar foto’s bij deze aflevering van C’est la Vie. Voor de aanhouders onder de lezers zet ik een grotere serie op picasaweb.
Geïnteresseerden in het werk van Kiever – een zowel succesvol als omstreden kunstenaar maar wat het laatste betreft geen type dat daar van wakker ligt – kunnen terecht op You Tube maar nog interessanter is een uitzending van ’het uur van de wolf’ waarin je de kunstenaar aan het werk ziet. Ik vermeld de gegevens aan het einde van deze aflevering.
Oh ja, als afsluiting ook een plaatje van de nog te realiseren kunstkubus – als die nog door gaat tenminste – en de staalconstructie die al aardig begint te roesten.
Maar afgezien van het laatste is de Küppersmühle een museum dat ruimschoots de moeite waard is om te bezoeken.